چگونه بر ترس‌های‌مان غلبه کنیم؟

آیا تا کنون ترسیده‌اید؟ قطعاً پاسخ این سئوال آری است. اجازه بدهید سئوال بهتری بپرسم: «آیا تا کنون علی‌رغم ترس، دست به کار شده‌اید؟» یکی از موانع اقدام ترس است. بارها در زندگی آرزوهای‌مان را دنبال کرده‌ایم اما آنچه که باعث شده در ابتدای مسیر یا پس از مدتی بی‌خیال آن‌ها شویم هراس‌های گوناگونی بوده است که در دل و ذهن داشته‌ایم و مانع از پیشروی ما شده است. به راستی چه چیزی باعث می‌شود گاهی بر ترس‌های‌مان غلبه کنیم و گاهی مغلوب آن‌ها شویم؟ در این نوشتار، با 6 راهکار برای دست به کار شدن وقتی که می‌ترسیم آشنا می‌شویم.

1. هرچه بیشتر بدانید کمتر می‌ترسید

یکی از شایع‌ترین دلایل ترس نداشتن دانش کافی است. در کودکی از تاریکی می‌ترسیم اما زمانی که به نوجوانی می‌رسیم می‌دانیم که تفاوت اتاق روشن و تاریک، در وجود نور است. اگر از سرمایه‌گذاری در بورس وحشت دارید دلیل آن تنها نداشتن دانش و عدم آگاهی از بازار بورس است. کسب دانش، ادراک ما را نسبت به یک موضوع تغییر می‌دهد. یکی از بهترین روش‌های مقابله با ترس، جمع‌آوری اطلاعات، مشاوره با متخصصین و یادگیری مهارت‌های لازم است.

2. پیروزی را باور کنید

آنتونی رابینز می‌گوید: «ترس وکیل مدافعی است که ما آن را به زندانبان خود تبدیل کرده‌ایم». مغز ما به دلیل پیشینه‌ی تکاملی، ذاتاً منفی‌نگر است و نکات منفی را برجسته‌تر می‌کند. بسیاری از افراد در این تله‌ی ذهنی می‌افتند و اتفاقات منفی و شکست‌های احتمالی را طوری پیش‌بینی می‌کنند که گویی 100 درصد رخ خواهد داد. هوشیار باشید. ترس فقط یک هشدار است به این معنی که «مراقب باش» نه اینکه «بایست و جلو نرو». هرگاه مغز شما به شما هشدار می‌دهد از او تشکر کنید، بگویید: «پیامت را دریافت کردم. به پیش خواهم رفت ولی حواسم را نیز جمع خواهم کرد.»

3. باورهایت را تغییر بده

بسیاری از ترس‌ها بیش از آنکه واقعی باشد، ساخته و پرداخته‌ی ذهن ماست. اگر از پشت کمد لباس‌های‌تان صدای خش خش بشنوید ناخودآگاه می‌ترسید. این واکنش طبیعی مغز برای حفاظت از ماست. اگر تصور کنید این صدا ناشی از حرکت حیوانی مانند موش، خفاش یا مار است، از اتاق فرار می‌کنید، اعضای خانواده را مطلع می‌کنید یا حتی ممکن است از مأمورین آتش‌نشانی تقاضای کمک کنید. با بررسی بیشتر، متوجه می‌شوید ترستان بیهوده بوده است و این صدا چیزی جز صدای تکان خوردن یک کیسه‌ی پلاستیکی در پشت کمد نبوده است. با تسلط بر تصورات ذهنی، می‌توانید با ترس‌های‌تان مقابله کنید.

نمی‌توانم

اصلی‌ترین دلیل نمی‌توانم‌های‌مان، ترس از شکست است. معمولاً ما شکست را وحشتناک‌تر از آن چیزی که هست ارزیابی می‌کنیم. به همین دلیل اقدام نمی‌کنیم زیرا از اشتباه کردن وحشت داریم. در این حالت به خودتان یادآوری کنید بدون اشتباه کردن چیزی یاد نخواهید گرفت و بدون یادگیری موفق نخواهید شد. از خودتان بپرسید: «اگر این کار را انجام دهم بدترین اتفاقی که می‌افتد چیست؟» خودتان را ببینید که سال‌ها گذشته است و داستان اقدامات شجاعانه‌ی‌تان را برای نوه‌های‌تان تعریف می‌کنید. به خاطر داشته باشید که پیروزی و شکست، دو روی یک سکه هستند.

مجبورم

دوستانتان برای آخر هفته برنامه‌ی کوهنوردی تنظیم کرده‌اند و از شما می‌خواهند در این برنامه شرکت کنید؛ اما می‌دانید مدتی است به دلیل مشغله‌ی کاری، زمان کمی را با همسر و فرزندانتان گذرانده‌اید. از ترس اینکه دوستانتان با آگاهی از دلایلتان، شما را مسخره کنند، دعوت آن‌ها را می‌پذیرید و زمانی که همسرتان شما را بازخواست می‌کند می‌گویید مجبور بودم قبول کنم. هرگاه می‌ترسیم از جمعی طرد شویم یا درخواستمان رد شود، می‌گوییم «مجبورم».

شما نمی‌توانید مانع از قضاوت دیگران شوید اما آیا می‌خواهید با افکار و باورهای دیگران زندگی کنید؟ آیا اهداف و ارزش‌های دیگران مهم‌تر از اهداف و ارزش‌های شماست؟ با شناخت اولویت‌های زندگی‌تان، کمتر از نه گفتن به دیگران خواهید ترسید.

همچنین، پاسخ درخواستی که مطرح نمی‌شود، همیشه منفی است. اگر باور کنید که درخواست مطرح نشده با درخواست رد شده هیچ تفاوتی ندارد، هرگز شانس پرسیدن و بله گرفتن را از خودتان دریغ نخواهید کرد.

فرار از مسئولیت

هر اقدام و تصمیمی، مسئولیتی در پی دارد. افراد موفق، در تمامی امور کار و زندگی، خود را مسئول 100 درصد می‌دانند. این مهم‌ترین اصل قدرت و شجاعت است. گاهی از قبول مسئولیت زندگی و اعمال خود می‌هراسیم برای همین دست به هیچ کاری نمی‌زنیم. هر انتخابی، مسئولیت خاص خود را در پی خواهد داشت. حتی وقتی هیچ اقدامی نمی‌کنید، باید مسئولیت عدم اقدام به موقع را بپذیرید. پس شجاع باشید، دست به کار شوید و مسئولیت نتایج آن را قبول کنید.

4. عضلاتت را تکان بده

ذهن ما کاملاً از بدن ما جدا نیست. شرایط فیزیکی و شیمیایی بدن ما بر تفکرات ما تأثیر می‌گذارد. مغز احساسات را با ترشح هورمون‌ها و میانجی‌های عصبی کنترل می‌کند. اگر می‌ترسید کافی است حالت بدن خود را تغییر دهید. زمانی که احساس شجاعت می‌کنید وضعیت تنفس، نگاه، اسکلت بدنی و عضلات صورت شما در چه شرایطی است؟ کافی است چنین مواقعی به بدن خود دقت کنید و در زمان مورد نیاز، این حرکات را تقلید کنید. زمانی که نمی‌ترسیم آرام و شمرده نفس می‌کشیم، لبخند می‌زنیم، راست می‌ایستیم و به روبرو نگاه می‌کنیم. فقط کافی است قبل از موقعیت‌های هراس‌انگیز، مانند سخنرانی یا جلسه‌ی مصاحبه، برای دقایقی چنین حالتی را به خود بگیرید. خانم امی کادی در سخنان خود در تد، به خوبی این مورد را توضیح می‌دهند.

5. مراقب سلامتی‌ات باش

زمانی که بیمار یا بسیار خسته هستید محتاط‌تر می‌شوید و به سختی ریسک می‌کنید. مراقب سلامتی‌تان باشید. تصمیمات مهم را به زمانی موکول کنید که انرژی کافی دارید و از صحت و سلامت برخوردارید.

6. خودت را ببین که شجاعی

در مورد تصویرسازی ذهنی و قدرت آن بارها صحبت کرده‌ایم. می‌دانیم مغز ما نمی‌تواند تفاوت واقعیت و تصورات را به خوبی تشخیص دهد. آیا موقعیتی هست که از آن می‌ترسید؟ خودتان را ببینید که به دل شرایط هجوم می‌برید، با مخاطرات روبرو می‌شوید و آن‌ها را یکی پس از دیگری از پیش رو برمی‌دارید. به یاد داشته باشید تصویر ذهنی باید دارای حرکت باشند و احساسی را در شما پدیدار کنند که اگر آن شرایط واقعاً رخ می‌داد در شما ایجاد می‌شد.